HEERLEN – Het college van Heerlen heeft ingestemd met het programmaplan voor het Jaar van de Mijnen 2015 en legt dit nu aan de raad voor.
In het programmaplan staan de themalijnen en sleutelbegrip-pen die de basis vormen voor de invulling van het programma. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat het uiteindelijke programma tot stand komt vanuit de samenleving èn in samenwerking met andere gemeenten uit de mijnstreek en Provincie Limburg. Onder meer door initiatieven vanuit wijken, oud-mijnwerkers, het culturele veld, economische partijen en onderwijspartners.
De kaders voor de organisatie van het Jaar van de Mijnen richten zich op zes sleutelbegrippen en drie programmalijnen. De sleutelbegrippen zijn terugkijken & herwaarderen, identificeren, profileren, verankeren, experiment & transformatie, samenwerken & verbinden en brede participatie & ontmoetingen. De programmalijnen richten zich op de thema’s Kolen en Kennis, Veelheid aan Gemeenschappen en Transitie als traditie. Invulling van het programma moet in een van de programmalijnen passen en invulling geven aan één of meerdere sleutelbegrippen.
Programmamodel
In 2015 krijgen we drie tot vier beeldbepalende momenten in afgebakende periodes, met een bundeling van een aantal verschillende evenementen of activiteiten. Deze beeldbepalende momenten moeten een invulling krijgen met een grote landelijke en euregionale aantrekkingskracht. Daarnaast is er natuurlijk een constante stroom van activiteiten door het jaar heen, de estafettes van buurt tot buurt, gericht op bijvoorbeeld amateurkunsten, buurtprogramma’s en een programma voor en door oud-mijnwerkers. Het is de bedoeling dat er naast de bijzondere programmering ook zoveel mogelijk reguliere programmering en bestaande initiatieven en projecten gekoppeld worden aan het Jaar van de Mijnen.
Inspiratie voor de toekomst
Jaar van de Mijnen 2015 is bedoeld als een samenbindend themajaar waarin het mijnverleden van stad en streek geëerd en herdacht wordt. Een jaar dat dient als inspiratie voor de toekomst van het hele gebied. Inwoners en bezoekers gaan de streek beter begrijpen en zien dat de veerkracht van toen een inspiratie is voor de toekomst. Ze zien dat de innovaties van nu voortbouwen op de innovaties van toen. Ze zien hoe we vanuit ons verleden onze toekomst vormgeven. Dat is de hoofddoelstelling van het programma.
Economische transformatie
Het jaar van de Mijnen 2015 richt zich nadrukkelijk niet alleen op culturele programmering. Er is ook ruime aandacht voor het proces van de economische transformatie na de mijnsluitingen. Vanuit een sterk historisch besef van de kracht en de eigenheid van de streek ontwikkelen zich nieuwe economische kansen. Die worden opgepakt. Denk aan de Mijnwater BV, de Smart services Hub met partners als APG, CBS en Open Universiteit en IBA 2020. Vakmanschap, innovatie en creativiteit zijn toen en nu, begrippen die er toe doen. In het verleden is de basis is gelegd voor de economische ontwikkeling van de toekomst. Experiment, innovatie en transformatie daar draait het om. Het Jaar van de Mijnen biedt een podium om die innovaties en de economische vernieuwing zichtbaar te maken.
Overdracht mijnverleden
De overdracht van het mijnverleden moet ook verankerd worden voor de volgende generaties. Het Jaar van de Mijnen draagt daar aan bij. Het is de bedoeling om in samenwerking met het onderwijs een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs) te ontwikkelen.
Waardering en eer voor oud-mijnwerkers
Het Jaar van de Mijnen 2015 biedt de kans nog eenmaal de oud-mijnwerkers te eren en te waarderen. De oud-mijnwerkers krijgen een bijzondere plek bij het tot stand komen van het programma voor het jaar van de Mijnen. Ze dragen in het themajaar bij aan hun eigen programmering. Hun wensen zijn op hoofdlijnen neergelegd in het Programmaplan Jaar van de Mijnen 2015.
Nederlands Mijnmuseum
De herwaardering van het Nederlands mijnverleden en de landelijke aandacht die het Jaar van de Mijnen krijgt kan werken als een versneller voor de doorontwikkeling van het Nederlands Mijnmuseum. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat het Mijnmuseum een netwerkmuseum wordt en samenwerkingsverbanden aangaat met alle initiatieven in onze regio die iets doen met het mijnverleden (ZLSM, Continium, het Domein, schacht Nulland en talrijke kleinere mijnmusea). De doorontwikkeling van het Mijnmuseum is een apart project, maar we hopen in het Jaar van de Mijnen 2015 een eerste actie te starten die uiteindelijk leidt tot een vernieuwd Nederlands Mijnmuseum.
Samenwerking en brede participatie
Door de programmeringsopzet met de hoogtepunten en de doorlopende estafette die van buurt tot buurt wordt doorgegeven, dagen we aan de ene kant instellingen uit om samen met elkaar tot een bijzondere programmering te komen. Anderzijds worden de bevolking, de amateurkunstverenigingen en de oud mijnwerkersgroepen in de buurten in hoge mate betrokken bij het opzetten van activiteiten in die buurten. Iedereen kan meedoen! Mensen die meer willen weten of ideeën hebben, kunnen voor informatie terecht op www.jaarvandemijnen.nl.
Hoe nu verder?
De gemeenteraad is aan zet om de kaders voor het jaar van de Mijnen goed te keuren. Daarna wordt een stichting of andere rechtspersoon opgericht die de organisatie van het themajaar op zich neemt, uiteraard in samenwerking met de gemeente Heerlen en andere partijen. Heerlen gaat in gesprek met alle gemeenten uit de voormalige mijnstreek en de provincie Limburg over hun deelname aan het themajaar en het programma. Ook zijn er contacten gelegd met de stad Genk en met de regio Aken. De kwartiermaker is de interactie en het debat met het veld in de hele voormalige mijnstreek aangegaan. Nadruk ligt op het Nederlandse mijngebied, maar ook in Belgisch Limburg, met name in Genk, en in de regio Aken is veel interesse om mee te doen.