KERKRADE – Vanaf 24 oktober is het museumplein in Kerkrade met een drietal musea ‘the place to be’. Het publiek kan er kennismaken met Columbus earth theater het allereerste omgekeerde planetarium van de wereld; met baanbrekend design in Cube het eerste designmuseum van Nederland en met wetenschap en techniek in het heropende ontdekmuseum Continium. De drie museale instellingen worden nu al geprezen als de musea van de toekomst vanwege hun unieke en ontgrensde karakter. Kortom Museumplein Limburg biedt het podium aan iets eigenzinnigs en bijzonders, een groot cultureel cadeau voor Nederland, de Euregio Maas-Rijn en Limburg.
Wereldprimeur
Met Columbus heeft Limburg een wereldprimeur te pakken. Daar kunnen bezoekers in ’s werelds eerste omgekeerde planetarium in “Earth, our planet, our home” zien wat tot nu toe slechts door astronauten gezien is: de blik vanuit de ruimte op aarde. Cube, de zes verdiepingen tellende kubus, is een plek voor internationaal design en co-creatie met de bezoekers. In Continium maakt de bezoeker spelenderwijs kennis met technologie en kan er onderzocht worden wat wetenschap voor ons leven betekent.
Visitekaartje
Het museumplein is ook architectonisch van grote klasse. Naast de drie aparte instellingen, elk in een karakteristieke vorm, speelt de openbare ruimte ook een essentiële, verbindende rol in dit prestigieuze project. Het museumplein vormt het visitekaartje van Kerkrade en de entree tot de stad. De openbare routes tussen de musea herbergen horeca en doorkruizen het gebied, bijvoorbeeld als looproute van het station naar de stad.
Voortrekkersrol
Het ensemble van de drie instellingen en de verbonden openbare ruimte is het geesteskind van Hans Gubbels, directeur van Continium discovery center. “De plaats van het museum in de maatschappij is aan verandering onderhevig. In een ontgrensd en toekomstbestendig museum gaat het om debat en participatie in plaats van alleen toeschouwen. Met Museumplein Limburg nemen we hierin een voortrekkersrol. We willen een omgeving creëren waar kennis en verwondering over wetenschap, technologie, design en onze aarde tot bloei komen.” Daarnaast geeft het totale project een culturele, economische en toeristische ‘boost’ aan de stad en de regio.
Trots
Ook gedeputeerde de heer Ger Koopmans is eveneens verguld: “Wat een prachtige plek is dit geworden en wat ben ik als gedeputeerde voor Cultuur ontzettend trots op het realiseren van dit Limburgs Museumplein, dé culturele hotspot in de regio Parkstad. Hier gaan wetenschap en innovatie, interactie en cultuur hand in hand, met een reikwijdte tot ver over de grenzen van Limburg en Nederland. Aan iedereen die heeft meegewerkt aan de totstandkoming: dankjewel en petje af”
Openingsprogramma
Op 22 oktober worden de musea op het museumkwartier in besloten kring in het bijzijn van oa. de heer Theo Bovens gouverneur van de Provincie Limburg officieel opgeleverd. Op donderdag 23 oktober vindt voor genodigden de feestelijke preview plaats met oa. de heer Koopmans (gedeputeerde Provincie Limburg), mevrouw Robert-Hauglustaine (director general ICOM) en Hans Gubbels (directeur Museumplein Limburg). Daarna zijn er lezingen van belangwekkende experts op gebied van wetenschap, design en innovatie en kan men deelnemen aan het interactief programma vol verrassende activiteiten. Op 24 oktober is de feestelijke opening voor het publiek.
Columbus
Columbus is een bolvormig gebouw dat voor de helft boven het maaiveld uitsteekt en voor de andere helft onder de grond verborgen zit. In de onderste helft van de bol bevindt zich het earth theater. Vanaf twee ringvormige balkons met glazen vloeren kijken de bezoekers op een holle megaprojectie met een doorsnede van 16 meter. In de bovenste helft van de bol, onder de koepel, is een cirkelvormig auditorium. Hier is het eerste National Geographic 3D Theater van Europa gevestigd, waar onder andere documentaires en films van National Geographic getoond worden.
In Columbus ligt de aarde letterlijk aan je voeten. In het omgekeerde planetarium kunnen bezoekers de schoonheid en breekbaarheid van onze aarde ervaren door de ogen van een astronaut. Wat doet de vooruitgang van de mens met onze globe? En wat doen wij op onze beurt voor haar? De wereldunieke ervaring zet aan tot het nadenken over duurzaamheidsvraagstukken.
Naast ‘Earth, our planet, our home’ biedt het spectaculaire theater andere producties zoals ‘ZWART – een ondergrondse reis door de mijnen’, waarin men de verborgen overblijfselen van het mijnverleden van de streek kan aanschouwen. Bezoekers worden meegenomen in het ondergrondse landschap van Limburg en maken kennis met deze verlaten wereld met honderden kilometers mijngang, machines en spoorrails.
Cube
Cube richt zich op design ‘for human needs’. Oftewel, hoe zet je ontwerp in voor menselijke behoeften zoals gezondheid, voedsel, onderdak, veiligheid, geborgenheid en welzijn. In tegenstelling tot andere design musea laat Cube niet alleen design zien; het is ook een plek waar kennis wordt gedeeld en nieuwe inzichten tot leven komen. Zo kunnen bezoekers het verhaal achter het ontwerp ontdekken, van brainstorm tot prototype. Elk jaar biedt de instelling onderdak aan dertig studenten en ontwerpers die daadwerkelijk het designproces doorlopen van behoefte tot uiteindelijke uitwerking. Bezoekers worden betrokken om mee te denken en werken om te co-creëren.
Cube toont ook spraakmakende exposities van internationaal en Euregionaal topdesign. Voor een van de twee openingstentoonstellingen, ‘Designing the world’, heeft Cube vijf internationaal gerenommeerde design musea – zoals het Design Museum Londen en het Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum uit New York – gevraagd om tien topstukken uit hun collectie beschikbaar te stellen. Stukken die allemaal human needs reflecteren waardoor de tentoonstelling een mooi inzicht geeft in de diverse humans needs van verschillende landen en culturen. Deze tentoonstelling loopt tot september 2016.
‘Design identities’ de tweede openingstentoonstelling, komt voort uit een samenwerking met het Duitse Red Dot Institute, die jaarlijks designprijzen uitlooft aan baanbrekend design. Ongeveer vijftig Red Dot prijswinnende objecten, uit zowel Nederland als Duitsland, zijn geselecteerd voor deze tentoonstelling die tot augustus 2016 loopt.
Continium
Na ruim een jaar dicht te zijn geweest vanwege de nieuwbouw, gaat het bestaande museum Continium weer open voor publiek. In Continium is een echt ‘doe-museum’ waarin het draait om het zelf ontdekken van de wereld van wetenschap en techniek en hoe dit ons dagelijks leven beïnvloedt. In het heden, verleden als in de toekomst. Zo kan jong en oud op interactieve stations ontdekken hoe wetenschappelijke principes werken. Terwijl in de diverse Labs bezoekers aan de slag gaan met techniek.
Continium herbergt ook een uitgebreide vaste collectie historische objecten met als thema’s Steenkolenmijnbouw, Maastrichts Glas en Aardewerk, Machines en Motoren. Naast de vaste expositie, ontdekstations en labs zijn er ook wisselende exposities in Continium zoals ‘SMARTphone!’ over de geschiedenis en de toekomst van de smartphone.
Tot slot presenteert het Continium in het gratis toegankelijke gedeelte de expositie ‘Out of the Dark’, die aansluit bij het Jaar van de Mijnen 2015.
De architectuur
Het prijswinnende, Rotterdamse ontwerpbureau Shift Architecture Urbanism tekende voor het ontwerp van het project. De nieuwbouw kenmerkt zich door een compositie van sterke solitaire volumes: een bol, een balk en een kubus. Door hun zuivere geometrie dienen zij als tegenwicht voor de grillige vorm en het van de stad afgekeerde karakter van het bestaande museum Continium. Een aanzienlijk deel van het 7500 m² nieuwbouwprogramma bevindt zich echter onder de grond. De voornaamste kwaliteit van het bestaande museum, het verdiept gelegen binnenplein, wordt namelijk doorgezet onder de gehele nieuwbouw. Zo ontstaat er een continu ondergronds landschap dat oud en nieuw met elkaar verbindt en alle faciliteiten van het gebied ontsluit. Dit is uitgevoerd in rood beton waarmee het refereert aan het mijnbouwverleden van de regio. Naast het nieuwe museumplein bevat de nieuwe ondergrondse wereld een centrale entreehal, een restaurant, een patio en twee tunnels naar Cube en Columbus.