MAASTRICHT – De Maas tussen Maastricht en Maaseik is veranderd in een vrij natuurgebied waar de rivier doorheen meandert. Het recente rapport ‘Maas in Beeld’ noemt de 600 hectare nieuwe natuur een van de meest bijzondere natuurgebieden in Europa. “Veel natuurbeschermers geloofden dertig jaar geleden nog niet in het Grensmaasproject. Maar ARK ging er aan de slag met voorbeeldgebieden, en moet je nou kijken.”
Het Grensmaasproject is een succesverhaal. Dat beeld komt naar voren uit het rapport ‘Maas in Beeld: De ecologische resultaten van 30 jaar natuurontwikkeling langs de Grensmaas, de levensader van het RivierPark Maasvallei’. Tussen Maastricht en Maaseik is de oppervlakte aaneengesloten natuurgebied in tien jaar tijd verdubbeld. Er zijn drie keer zoveel bijzondere planten en bloemen als voorheen. Hettie Meertens, die namens ARK Natuurontwikkeling nauw betrokken was bij alle ontwikkelingen, blikt terug: “Ik zag hier al kraanvogels overnachten. Ik vond zwijnensporen. Bloemen als wilde marjolein, echte sleutelbloem, rapunzelklokje en weideklokje kun je hier nu vinden. Het is bijna onvoorstelbaar wat hier in 30 jaar is gebeurd.”
ARK was vanaf het eerste begin betrokken bij het Grensmaas-plan. “Eind jaren tachtig zagen medewerkers van de provincie Limburg en Bureau Stroming een Limburgse variant van Plan Ooievaar voor zich voor de Grensmaas. Grindwinning en natuurontwikkeling moesten daarbij samengaan. ARK ging aan de slag met het opzetten van voorbeeldgebieden en startte in 1989 in het gebied Koningssteen. Natuurlijke begrazing met paard en rund was in die tijd nog nieuw. Veel natuurbeschermers geloofden er niet in. En samenwerken met grindwinners riep vragen op. Maar ARK deed het toch en Koningssteen liet al snel zien dat de nieuwe natuur zich spectaculair ontwikkelde. Iedereen zag hoe open graslanden veranderden in structuurrijke weides met weelderige struwelen van meidoorn en hondsroos. Nachtegalen? Tientallen!”
Hoogwater
Toen in 1993 en 1995 tijdens de hoogwaters de Grensmaasdorpen overstroomden, werd het concept ook interessant voor Rijkswaterstaat: rivierverruiming door ondiepe grindwinning. Toen ging het ineens snel met de uitwerking en doorberekening van alle plannen. “ARK bleef nieuwe voorbeeldprojecten opzetten, ook aan de Vlaamse zijde. Zo konden we de bevolking, de collega-natuurorganisaties en de overheden in het veld overtuigen van de bijzondere kansen en de kracht van de natuur. Partners als Natuurmonumenten en Limburgs Landschap vzw (B) sloten snel aan. Later volgden ook Natuurpunt (B) en Staatbosbeheer.” De mooiste voorbeeldgebieden uit die begintijd waren naast Koningssteen Hochter Bampd en Kerkeweerd in Vlaanderen en proefproject Meers in Nederland.
Bron: NatureToday