MAASTRICHT – De Provincie Limburg heeft in 2013 de financiële situatie van de vijf Heuvelland-gemeenten (Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Meerssen, Vaals en Valkenburg a/d Geul) en de gemeenten Maastricht en Nuth met een verdiepingsonderzoek in beeld gebracht.
De onderzoeken laten zien dat gemeenten er tot nu toe redelijk in geslaagd zijn hun financiële evenwicht te bewaren. De zeven onderzochte gemeenten hebben voor de komende vier jaar het lichte, repressieve toezicht gekregen.
Dat wil zeggen toezicht op afstand. Voor de gemeenten Eijsden-Margraten, Meerssen, Nuth en Vaals zijn daar wel voorwaarden aan verbonden.
Alert blijven
Gedeputeerde Erik Koppe: “De gemeenten staan al sinds 2010 elk jaar opnieuw voor de uitdaging om bezuinigingen door te voeren en de begroting sluitend te krijgen. Ik ben dan ook blij te zien dat het de zeven getoetste gemeenten het financiële evenwicht tot nu toe steeds hebben weten te bewaren. Maar er staat gemeenten op dat gebied nog meer te wachten. Gelukkig zijn ze zich dat bewust, maar daarmee is het nog geen gemakkelijke opgave. Het Rijk gaat immers door met bezuinigen op het gemeentefonds. Bovendien gaat het Rijk in 2015 omvangrijke taken naar de gemeenten decentraliseren, waarbij grote kortingen op de budgetten plaatsvinden. Met al die nieuwe bezuinigingen hebben de onderzochte gemeenten nog nauwelijks rekening gehouden. Temeer omdat de consequenties hiervan voor de afzonderlijke gemeenten nog niet bekend zijn. Kortom de gemeenten gaan een periode met grote onzekerheden tegemoet. Belangrijk is dat ze de ontwikkelingen alert volgen en nu al maatregelen voorbereiden om tijdig te kunnen reageren op de bezuinigingen en decentralisaties.”
Voorbehoud
Ondanks de onzekerheden hebben Gedeputeerde Staten alle zeven onderzochte gemeenten voor de periode 2013-2016 repressief toezicht gegeven. Gedeputeerde Staten tekenen daarbij aan dat zij op dit besluit kunnen terugkomen als een gemeente in deze periode door in- of externe ontwikkelingen het financiële evenwicht volledig kwijt raakt. Dit voorbehoud wordt standaard gemaakt bij de besluiten over meerjarig repressief toezicht. De risico’s waar gemeenten nu mee te maken hebben, zijn nu wel groter dan in de afgelopen jaren. Dat betekent dat de kans dat de komende jaren een situatie optreedt, waarbij Gedeputeerde Staten een meerjarige toezichtvorm moeten herroepen, ook groter is.
Voorwaarden
Aan het besluit om Eijsden-Margraten, Meerssen, Nuth en Vaals meerjarig repressief toezicht te geven hebben Gedeputeerde Staten specifieke voorwaarden gekoppeld. In het onderzoek is namelijk geconstateerd dat onderhoudsplannen van deze gemeenten niet meer actueel waren of niet volledig werden gevolgd. Dat levert onzekerheden op voor de begroting. Met de gemeenten is afgesproken dat ze het meerjarig repressief toezicht behouden, mits ze de onderhoudsplannen volgens de voorschriften actueel maken. De gemeenten Gulpen-Wittem, Maastricht en Valkenburg aan de Geul hebben het meerjarig repressief toezicht zonder voorwaarden gekregen.
Systematiek
Sinds 2006 beoordeelt de Provincie elke gemeente één keer in de vier jaar met een verdiepingsonderzoek. De financiële situatie en de financiële functie komen in dit onderzoek uitgebreid aan de orde. Dit onderzoek is uitgebreider dan het jaarlijkse standaardonderzoek van de gemeentelijke begroting. Met het onderzoek wordt bekeken of het mogelijk is de gemeente voor vier jaar onder het lichte, repressieve toezicht te laten vallen