Op zoek naar de verdwenen ingekorven vleermuizen

MARIAHOOP – Sinds 2012 zijn er in beschermd natuurgebied Abdij Lilbosch en Klooster Mariahoop (LB) ongeveer 500 ingekorven vleermuizen kwijt. Bionet Natuuronderzoek, Jasja Dekker Dierecologie en Regelink Ecologie & Landschap zijn op zoek.

In Midden-Limburg ligt het enige Natura 2000 gebied in Nederland waarvoor ook gebouwen zijn aangewezen als beschermd gebied: Abdij Lilbosch en Klooster Mariahoop. Deze gebouwen zijn aangewezen omdat ze dienen als kraamverblijven voor de ingekorven vleermuis. Jaarlijks tellen vrijwilligers het aantal ingekorven vleermuizen dat op de zolders verblijft. Tot en met 2012 lieten deze tellingen een stijgende lijn zien. In 2012 was dat anders: een groot aantal ingekorven vleermuizen verhuisde van Lilbosch naar Mariahoop en 500 ingekorven vleermuizen ontbraken. Een korte zoekactie in augustus 2012 leverde helaas niet de vindplaats van deze 500 dieren op.

Voor de Provincie Limburg was dat aanleiding om onderzoek te laten uitvoeren naar deze verdwenen dieren. Dit onderzoek wordt deze zomer uitgevoerd door de combinatie Bionet Natuuronderzoek, Jasja Dekker Dierecologie, Regelink Ecologie & Landschap. Met dit onderzoek zullen zij antwoord geven op de volgende vragen:

• Wanneer komen de ingekorven vleermuizen terug uit hun winterverblijfplaatsen? Hoe snel gaat de opbouw in de kraamverblijfplaatsen? En hoeveel dieren zijn er deze zomer?
• Waar wonen de 500 verdwenen ingekorven vleermuizen nu?
• Wat is het landschapsgebruik van de ingekorven vleermuis? Jagen ze net als in 2007 in stallen, bossen en lanen? En is het terreingebruik vergelijkbaar met dezelfde soort in Vlaanderen en Wallonië?
• Wat eten de dieren?

Om deze vragen te beantwoorden wordt een aantal methoden gecombineerd:

Time-lapse camera’s en tellingen
Om te ontdekken hoe de populatieopbouw verloopt, hangen op de zolders van Abdij Lilbosch en voormalig Klooster Mariahoop enkele time-lapse camera’s. Die maken ieder uur met infrarood een foto van de groep ingekorven vleermuizen. Ook wordt eens per maand het aantal aanwezige vleermuizen geteld.

Verzamelen mest
Onder de hangplekken van de ingekorven vleermuizen hebben we plastic vellen gelegd: hiermee wordt de mest verzameld om later te kunnen bepalen welke insecten de vleermuizen gevangen hebben en wat hun voedsel is.

Recorders in snackbars
De ingekorven vleermuis is een fan van vliegen. Ze zijn vaak te vinden in koeienstallen waar grote aantallen stalvliegen aan het plafond hangen. Op deze locaties hangen we luisterkastjes op om te zien of in de stal ingekorven vleermuizen jagen. Als dit het geval is, worden ze met behulp van mistnetten gevangen en voorzien van een zender.

Antenne op het dak van de auto
Zodra ingekorven vleermuizen gevangen zijn worden ze voorzien van een hele kleine en lichte radiozender. Deze zender zendt een radiosignaal uit dat door middel van een speciale antenne op het dak van de auto en een ontvanger opgevangen wordt. Door met de auto achter de gezenderde ingekorven vleermuis aan te rijden wordt deze vleermuis vanaf de vangplek tot aan zijn verblijfplaats gevolgd. Vervolgens wordt die verblijfplaats onderzocht en gekeken of er een deel van de 500 verdwenen dieren zit.

Tekst: Bionet Natuuronderzoek, Jasja Dekker Dierecologie, Regelink Ecologie & Landschap
Foto: Rene Janssen

De meest complete toeristische en recreatieve website van Limburg en de euregio!