LANDGRAAF – De varenuil is een zeer zeldzame vlinder in Nederland, die slechts een enkele maal is waargenomen: de laatste 30 jaar maar twee keer. In de Vijlenerbossen in Zuid-Limburg is er nu weer een aangetroffen tijdens een lichtvangst.
Op 26 juni 2012 werd door Marcel Prick in de Vijlenerbossen de zeer zeldzame varenuil (Callopistria juventina) op het vanglaken aangetroffen en gefotografeerd. Herkenning van deze zeer fraai gekleurde en getekende vlinder is geen probleem. De vlinder zou alleen met de gevlamde uil (Actinotia polyodon) kunnen worden verwisseld. Heel karakteristiek zijn de opvallend dicht behaarde poten die in ruststand duidelijk zichtbaar zijn.
Afgezien van een waarneming in Aerdenhout in 1951 werd de vlinder tussen 1951 en 1978 alleen in Limburg, vooral in Zuid- en Midden-Limburg, aangetroffen. Na 1980 zijn er slechts twee meldingen van de varenuil, een uit Maasbracht (9 juli 1984) en een uit het Dwingenderveld (21 juli 2000). Nooit eerder werd de soort in juni vastgesteld. De uiterste vliegdata worden nu 26 juni en 9 augustus. De hoofdvliegtijd valt duidelijk in de maand juli.
Ook in België is het een zeer zeldzame soort waar de vlinder af en toe in een enkel exemplaar wordt gezien. In het natuurgebied Averbode Bos en Heide (op de grens van de provincies Antwerpen, Limburg & Vlaams-Brabant) bevindt zich de enige gekende Vlaamse populatie, die behoorlijk groot lijkt te zijn. Zo zijn er daar eens 35 vlinders in een nacht gevangen. Ook dit jaar is de soort er al weer aangetroffen. De vlinder hoort thuis op open plekken in of aan de randen van loof- en naaldbossen met ondergroei van adelaarsvaren.
Tekst: Marcel Prick & Wim Veraghtert, Natuurpunt Studie
Gerelateerde berichten:
- Zeldzame vlinder duikt op in Kempen~Broek: de grote vos
- Zeer zeldzame geelbuikvuurpad keert terug in Vaals
- Zeer zeldzame Geelbuikvuurpad terug in Wolfhaag
- Zeer zeldzame hooiwagen gevonden in Zuid-Limburg
- Zeer zeldzame vlinder opgedoken op Sint-Pietersberg
- Langbenige zuiderling duikt op in Limburg
- In 1946 uitgestorven vlinder duikt op in Zuid-Limburg
- Bever duikt op bij natuur- en milieucentrum De IJzeren Man