NOORBEEK – Met soorten als gulden sleutelbloem, wondklaver en bijenorchis waren de kalkhellingen van Zuid-Limburg vroeger een feest om te zien. Maar door landbouw, verkeer en industrie is die bijzondere begroeiing grotendeels verdwenen. Zonde, vindt Natuurmonumenten. In Noorbeek wordt daarom gewerkt aan herstel.
Terwijl een grote graafmachine aarde van de helling schraapt, wijst Guido Franck, coördinator natuurbeheer bij Natuurmonumenten, om zich heen. “Vóór de Tweede Wereldoorlog stonden dit soort hellingen vol met sleutelbloemen en orchideeën”, vertelt hij. “Het waren heel mooie, bloemrijke graslanden, waar ontzettend veel insecten en vogels op af kwamen. Maar dat is verdwenen.”
Voedselrijk
Vanuit landbouw, verkeer en industrie zijn de graslanden té voedselrijk geworden. “Deze kruiden houden van een arme bodem met weinig voedingstoffen, terwijl er nu juist veel voedingsstoffen in zitten. Grassen profiteren daarvan. Maar we willen juist die bijzondere soorten terug die hier vroeger ook stonden.”
Kansen voor herstel
Natuurmonumenten heeft daarom onderzoek gedaan naar mogelijkheden voor herstel. Dat lukt niet overal. Soms is de laag met voedselrijke aarde te dik of te voedselrijk. “Die kalkgraslandsoorten willen namelijk in verbinding staan met de kalk.” Maar er zijn ook plekken waar herstel wel mogelijk is. Daar wordt de voedselrijke toplaag afgeschraapt, zodat de kalk weer aan de oppervlakte komt.
Flora en fauna
Verschillende gebieden zijn al onder handen genomen, zoals de Matzedellen, Noorbeemden en Kriekelberg. De komende tijd volgen De Langen Akker en Onderstraat. Na het afschrapen wordt op de meeste plekken maaisel aangebracht met daarin de zaden van soorten die hier van oudsher voorkomen. Denk aan soorten als duifkruid, gulden sleutelbloem, kleine pimpernel, of bevertjes. Na de bloemen volgen de vlinders, bijen en andere insecten, met in hun kielzog allerlei soorten vogels en andere dieren.
De werkzaamheden vinden plaats met steun van het Programma Natuur voor Natura 2000-gebieden. Hiermee ondersteunen provincie en Rijk het herstel van kwetsbare natuurgebieden, zodat pareltjes zoals het Noordal bewaard blijven.
Meer informatie: natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/noordal. In het filmpje op de website
legt boswachter Guido Franck uit hoe en waarom de werkzaamheden plaatsvinden.