MOOK – In een bosperceel op de stuwwal bij Mook gaat de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg, IKL binnenkort twee grafheuvels uit de Vroege IJzertijd herstellen. Dat gebeurt door het vrijzetten van de grafmonumenten in het dennenbos en het verwijderen van de voortwoekerende Amerikaanse vogelkers.
Een van de grafheuvels is compleet begroeid met de vogelkers. Ter verhoging van de ecologische waarden wordt het 1.8 ha groot terrein vrijgemaakt van alle exoten zoals de Amerikaanse eik, vogelkers, acacia en Noorse esdoorn. Het bosperceel ligt bij het buurtschap Bisselt.
Een beschadigde, deels vergraven grafheuvel wordt opnieuw hersteld door het aanbrengen van zand. Naast het behoud van de in de bodem aanwezige archeologische waarden, neemt de zicht-, maar ook de beleefbaarheid van deze markante resten uit het dodenlandschap enorm toe. De grafheuvels dateren van voor onze jaartelling. Door het gebied loopt een wandelpad naar de Lodewijkstraat. De grafheuvels hebben een diameter van elf tot veertien meter.
Naar men aanneemt dateren deze grafheuvels uit de Vroege IJzertijd. Dat is de periode van 800 tot en met 500 voor Christus. In die periode begroeven de toenmalige akkerbouwende bewoners de resten van de gecremeerde doden onder grafheuvels. Delen van de as werd hiertoe in een urn in een laag heuveltje bijgezet. In het algemeen lagen die grafheuvels op hele strategische plaatsen, vaak in de buurt van prehistorische routes. Hier op de stuwwal met zicht op het lager gelegen Maasdal zal dat waarschijnlijk ook het geval zijn geweest.
Afbakening territorium
Het ontstaan van de begraafplaatsen en de verhalen en rituelen hierom heen zijn eeuwenlang van generatie op generatie doorverteld. Door de grafheuvels op hogere plekken in het landschap te leggen, keken de doden uit over het gebied van hun voorouders. Maar de toenmalige bewoners bakenden op deze wijze ook heel krachtig hun territorium af. Ook voerlieden met paard en wagen oriënteerden zich op deze markante bakens. Vanwege het respect en de aandachtsvolle omgang met deze zichtbare sporen zijn veel grafheuvels nog steeds her en der in het landschap aanwezig.
Waarschijnlijk waren de grafheuvels onderdeel van een complex. In de omliggende omgeving lagen meer grafheuvels. In een nabijgelegen pas geploegd veld trof men in 1983 ook crematieresten en aardewerkscherven aan. Hieruit leidde men toen af dat hier minimaal acht grafheuvels moeten hebben gelegen. In 1939 werden al twee grafheuvels op het erf van een boerderij in de buurt afgegraven.
IKL laat op en rond de grafheuvels alle boompjes en struiken afzagen. Verder wordt de begroeiing gemaaid en het aanwezig afval opgeruimd. Door het openzagen en wegnemen van de directe bedreigingen en het herstel van de heuvels zijn de meer dan 2500 jaar relicten van deze oude begraafplaats weer afleesbaar in het terrein.
Bosrand De Lier Molenhoek
Komende tijd zetten medewerkers van IKL Limburg aan de Bosweg bij de Lier in Molenhoek verder een bosrand af. Hierbij worden de bomen en struiken aan de grond afgezaagd, waarna ze opnieuw zullen uitlopen. Op deze wijze ontstaat meer structuur in het bos. Voorts wordt de voortwoekerende Amerikaanse vogelkers, die ook wel bospest genoemd met wortel en tak verwijderd. Na de herstel en onderhoudswerken wordt ter bescherming van de beplanting een nieuwe deugdelijke afrastering worden geplaatst met onbehandelde acacia palen. Om de ondergroei van het bos te stimuleren, dunt IKL ook de bomen en struiken in het talud. Het werk in de gemeente Mook en Middelaar geschiedt met steun van de Provincie Limburg en is in nauw overleg met de gemeente opgesteld.