LANDGRAAF / BRUNSSUM – De fusie tussen de gemeenten Landgraaf en Brunssum gaat niet door. Uit een tussentijdse evaluatie is naar voren gekomen dat er te weinig draagvlak is voor een succesvolle realisatie van de voorgenomen ambtelijke fusie. Beide gemeenten blijven echter ook de komende jaren inzetten op samenwerking op diverse onderdelen om, binnen de huidige schaalgrootte, de kwaliteit van de dienstverlening aan de burgers te waarborgen.
De gemeenteraden van Landgraaf en Brunssum besloten in december 2013 om een gezamenlijke bestuursdienst te vormen waarin beide ambtelijke organisaties ondergebracht zouden worden. Het besluit was ingegeven door een wens om de kosten terug te dringen, de kwaliteit te waarborgen, en de kwetsbaarheid van beide organisaties te verminderen. Het streven was om de fusie in 2015 te realiseren.
In december 2014 besloten de colleges van B&W van beide gemeenten om het fusietraject tussentijds te evalueren, teneinde op basis van een analyse van het proces te adviseren over de haalbaarheid van een gezamenlijke bestuursdienst. De beide colleges onderschrijven de eindconclusie van het onderzoek om het huidige fusieproces te beëindigen en de samenwerking op onderdelen te continueren.
Beelden
Uit de tussentijdse evaluatie blijkt dat het fusieproces uiteindelijk niet succesvol is gebleken vanwege een gebrek aan draagvlak en vertrouwen. De onderzoekers stellen vast dat in beide organisaties gedurende het voorbereidingstraject verschillende beelden zijn ontstaan over de fusie waardoor er niet langer sprake was van een gezamenlijke “stip op de horizon”. Een nadrukkelijke rol hierin speelt het feit dat het verschil in de organisatieculturen gaandeweg het traject is uitvergroot waardoor de besluitvorming vertraging opliep. Hierdoor verdween het gevoel van urgentie dat het fusietraject in de eerste maanden dreef en verdween ook het draagvlak voor en vertrouwen in een fusie.
De onderzoekers benadrukken dat de aanleiding om te komen tot een gezamenlijke bestuursdienst voor Landgraaf en Brunssum nog steeds onverminderd actueel is. Ook de concrete uitgangspunten, die in 2013 de basis vormden voor het fusiebesluit, zijn kwalitatief goed onderbouwd en nog steeds valide. Waar het traject uiteindelijk op is stilgevallen, zijn de ‘zachte factoren’ en de intermenselijke relaties. De onderzoekers gaven het evaluatierapport om deze reden de titel ‘De kracht van beelden en vertrouwen’.
Aanbevelingen
Het rapport concludeert tevens dat er tijdens het fusieproces ook veel goed is gegaan. Beide gemeenten zijn voortvarend aan de slag gegaan en hebben grote stappen gezet in het kritisch doorlichten van de eigen interne organisatie met het oog op kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid. Hoewel het eindelijke doel niet is gehaald – een volledige ambtelijke fusie – is er gedurende het jaar van intensieve voorbereidingen niettemin veel winst geboekt, door het delen van kennis en ervaringen op tactisch en operationeel niveau.
De onderzoekers doen dan ook de aanbeveling om te koesteren wat er in het afgelopen jaren bereikt is en dit uit te werken in een toenemende samenwerking op concrete beleidsterreinen. Daarbij zal nadrukkelijk aansluiting gezocht worden bij de actuele vraagstukken in de samenleving, bij inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers.
De colleges van B&W van Landgraaf en Brunssum nemen deze aanbevelingen over. De beide colleges zullen in gesprek blijven over mogelijkheden om elkaar ‘van onderop’ te versterken.