MAASTRICHT – Ondernemers en overheden in Limburg krijgen veel meer vrijheid hun eigen omgeving in te richten. Dit blijkt uit het nieuwe zogeheten Provinciaal Omgevingsplan (POL), dat niet meer uitgaat van wat niet kan en mag, maar juist handvatten biedt voor nieuwe dynamische en duurzame ontwikkelingen.
,,Geen stroperige, vertragend werkende wetgeving, maar een overheid die de hand uitsteekt naar innovatieve mogelijkheden voor Limburg“, zegt gedeputeerde Patrick van der Broeck.
De provincie wil proactief en in de geest van de huidige participatiemaatschappij de gelegenheid bieden om creatieve ideeën te ontwikkelen voor Limburg. ,,We dagen iedereen uit om zelf met de Limburgse omgeving aan de slag te gaan. We willen stimuleren en niet teveel beperkende regels stellen. Limburg is van ons allemaal, we maken Limburg samen. De gemeentes krijgen meer ruimte.”
Het POL2014 geeft een visie op Limburg en de drie regio’s Noord, Midden en Zuid-Limburg en formuleert de ambities en opgaven. Het POL zorgt er voor dat de basisvoorwaarden voor een uitstekend leef- en vestigingsklimaat en elementaire zaken zoals bijvoorbeeld de bescherming van drinkwater zijn gewaarborgd.
POL markeert een omslag in het denken over de ontwikkeling van de Limburgse omgeving. Een omgeving die veelal door de heersende tijdgeest is ingekleurd en lijkt te zijn vormgegeven door grote groeiambities van de afgelopen decennia. Inmiddels is de groei eruit en ligt de focus op kwaliteitsverbetering van bestaande gebieden en projecten. Neem bedrijventerreinen, binnenstedelijke detailhandel, kantoorruimte en zelfs woonwijken. De mismatch tussen vraag en aanbod op de woningmarkt, de detailhandel, bedrijventerreinen en kantoren is een vraagstuk dat op regionaal niveau moet worden opgelost. Hiervoor ontwikkelen de regio’s met de Provincie een gezamenlijke aanpak als uitwerking van het POL. De Provincie gaat de aanpak en de afspraken die daarover worden gemaakt wel juridisch borgen in de vorm van een zogenaamde ‘voorzorgverordening’, zodat iedereen de partijen ook kan aanspreken op het nakomen van de afspraken. Ook op het gebied van energie geeft het POL aan dat alle mogelijkheden voor energiebesparing en het opwekken van duurzame energie moeten worden benut. Het POL2014 geeft aan dat er goede kansen zijn voor het benutten van bodemenergie en wijst gebieden aan waar windmolens ontwikkeld kunnen worden en ook waar dat juist niet mag.
Verder zijn in het POL2014 basisprincipes opgenomen, die richting geven aan de ontwikkeling. Het gaat zowel om principes voor de kwaliteit van de (fysieke) omgeving als om principes voor de kwaliteit van proces en besluitvorming. ,,Het draait om een goede balans tussen natuur, leefomgeving, landschapsbeheer en de economische mogelijkheden. Juist daarom is het zaak dat gemeentes en bedrijven meer vrijheid krijgen om met minder ruimtelijke reservering meer mogelijkheden te creëren voor de dingen die bewoners en ondernemers tot stand willen brengen. Dat kunnen agrarische doeleinden zijn, maar bijvoorbeeld ook de ontwikkeling van duurzame energie opwekking of het realiseren van een stukje natuur“, zegt de gedeputeerde. Op een enkel gebied kiest de Provincie wél voor een stevige regie op de ruimtelijke ontwikkeling, bijvoorbeeld langs de Maas met het oog op de toenemende pieken in de waterafvoer.
Door de Limburgse natuur in drie categorieën te verdelen: in goudgroen, zilvergroen en bronsgroen krijgen bepaalde gebieden prioriteit. Goudgroen staat voor de ‘parels’ van de Limburgse natuur. Deze categorie krijgt de hoogste prioriteit en wordt gekoesterd. Men moet dan denken aan nationale parken Maasduinen, Groote Peel en Meinweg, alle Natura 2000-gebieden en de bestaande en toekomstige natuurgebieden langs de Maas (Grensmaas en Zandmaas). Bij de categorieën zilver- en bronsgroen bestaan meer mogelijkheden om er agrarische activiteiten te ontplooien. Bij de bronsgroene zones gaat het vooral om de beekdalen, waar het behalve om het landschap ook gaat om het inspelen op de klimaatverandering en het waterbeheer.
Het POL draagt de uitnodigende aanpak hoog in het vaandel. Zo willen we ook meer partijen ondersteunen die kansen zien in het ontwikkelen van agrarische bedrijvigheid in de zilvergroene gebieden. Vaak zijn hier zelfs nog interessante subsidiemogelijkheden uit Europa voor voorhanden. Het draait bij deze nieuwe uitnodigingsplanologie om een win-win-situatie voor de leefomgeving, landschappelijke kwaliteit en economische bedrijfsvoering. Daarbij willen we steeds uitgaan van de mogelijkheden die in een gebied voorhanden zijn. Van der Broeck: ,, POL betekent een uitnodigende stap voorwaarts en meer beleidsruimte voor gemeenten en meer plek voor natuur en de agrarische ambities van Limburg. Wij realiseren ons dat we op een andere manier met elkaar moeten gaan werken. Daarom zetten we een gedegen opleiding op met en voor wethouders, ambtenaren, belangenbehartigers en adviseurs, zodat we dat al doende leren.”